De afschuiving van de kade in het Valkenburgse Meer, gemeente Katwijk, is veroorzaakt door zettingsvloeiing. Dit blijkt uit het tussentijdse advies van kenninsinstituut Deltares. Het Hoogheemraadschap van Rijnland had Deltares de opdracht gegeven om de oorzaak van de afkalving te onderzoeken. Zettingsvloeiing treedt op wanneer een slappe zandlaag in beweging komt, waardoor de hoeveelheid water tussen de zandkorrels toeneemt en het zand gaat ‘stromen’. Net als bij drijfzand verliest de zandlaag dan al zijn sterkte. Het risico op zettingsvloeiing is groter bij steile hellingen. De directe aanleiding van deze zettingsvloeiing is vooralsnog onbekend.
De provincie Zuid-Holland en de gemeenten Katwijk hebben besloten om op korte termijn te starten met een vervolgonderzoek. De gemeente Wassenaar en het Hoogheemraadschap van Rijnland worden hierbij betrokken. Doel van het onderzoek is om in eerste instantie in kaart te brengen hoe veilig de huidige situatie is in en rondom het Valkenburgse Meer. Dit om duidelijkheid te geven aan direct betrokkenen, zoals de ondernemers, maar ook aan recreanten in het gebied. Ook de aanleiding van de afkalving wordt in dit onderzoek meegenomen. De noodverordening blijft in stand tot het vervolgonderzoek helderheid biedt over de veiligheid.
Arne Weverling, gedeputeerde Water, Bodem en Klimaatadaptatie: “In eerste plaats willen wij het Hoogheemraadschap van Rijnland bedanken voor het snelle opstarten van het eerste onderzoek. Inmiddels hebben wij ook het tussentijdse advies gekregen en gaan wij dit nader bestuderen. Samen met de gemeente Katwijk hebben wij in ieder geval alvast besloten om een vervolgonderzoek te starten. In dit onderzoek willen wij antwoord op de vraag hoe veilig de huidige situatie is. Wat kan wel? Maar ook de aanleiding; hoe heeft dit kunnen gebeuren? Dit onderzoek is niet zomaar gedaan. Het is een zorgvuldig proces wat niet overhaast kan en moet worden. Wij snappen dat de huidige situatie erg vervelend is voor de getroffen ondernemers en direct belanghebbende. Maar veiligheid gaat boven alles.”
Maatregelen blijven van kracht
Het Hoogheemraadschap van Rijnland laat de huidige noodkering (rij met zandzakken) en de nooddam aan de noordzijde van het Valkenburgse Meer staan en blijft de situatie monitoren. Gezien de onzekerheid en de risico's adviseert Rijnland daarom de noodverordening nog in stand te houden en activiteiten in en op het meer en de oevers te verbieden. De Provincie Zuid-Holland is eigenaar van de weggezakte kade, zij zijn degene die zorgen voor het onderhoud en het herstel van de oever. Het Valkenburgse Meer ligt in de gemeente Katwijk, tegen de grens van de gemeente Wassenaar aan. Veiligheid en het voorkomen van wateroverlast staan dan ook voor beide gemeentes voorop. Iedere gemeente is verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid binnen de eigen gemeentegrenzen. Dat betekent dat de gemeente Katwijk als bevoegd gezag verantwoordelijk is voor de veiligheid van inwoners, bezoekers, ondernemers en recreanten in en rondom het gebied van het Valkenburgse Meer. Om de veiligheid in het gebied als geheel te waarborgen, werken Katwijk en Wassenaar hierin nauw samen.
Zettingsvloeiing
Als gevolg van het uitstromen van de slappe zandlaag is ook de erboven gelegen bodem verschoven, waardoor de kade is weggezakt. Metingen van de bodem onder water wijzen erop dat de zettingsvloeiing inmiddels is gestopt en de slappe zandlaag niet meer in beweging is. Echter, zettingsvloeiing kan opnieuw optreden als de zandlaag weer in beweging wordt gebracht. Zolang er geen duidelijkheid is over hoe de zettingsvloeiing zich kan gaan ontwikkelen, mogen de andere oevers niet betreden worden.
Brief van Gedeputeerde Staten over stand van zaken Valkenburgse Meer
Begin april hebben Gedeputeerde Staten Provinciale Staten geïnformeerd over de stand van zaken rondom het Valkenburgse Meer. In de brief wordt kort weergegeven wat er is gebeurd, welke maatregelen zijn genomen en wordt kort vooruitgekeken.
Lees hier de brief.
Lees hier het persbericht van Het Hoogheemraadschap van Rijnland.