Bedrijven die PFAS uitstoten zijn per direct verplicht om plannen te maken om de uitstoot ervan terug te schroeven. Dit gold voor een beperkt aantal PFAS-stoffen, en geldt nu voor alle meer dan 10.000 types. Het is een stap vooruit in het beperken van de uitstoot van deze schadelijke stoffen.
Overheden konden tot nu toe bij ongeveer 100 PFAS-stoffen, die staan op de lijst van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS), extra eisen stellen voor het beperken van de uitstoot. De belangrijkste eis is de ‘minimalisatieverplichting’. Dat betekent dat bedrijven een actueel plan moeten hebben waarin ze laten zien hoe ze de uitstoot van deze stoffen in de toekomst gaan vermijden, of op z’n minst verminderen. De overheidsorganisatie die hen de milieuvergunning verleent controleert dit plan.
Nu geldt dit voor alle persistente PFAS-stoffen. Die stonden als groep op de lijst van potentieel Zeer Zorgwekkende Stoffen (pZZS), maar zijn nu opgenomen op de lijst voor prioritaire actie onder het OSPAR-verdrag (het Verdrag inzake de bescherming van het mariene milieu in het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan). Daarmee is de hele PFAS-groep wettelijk als ZZS gekwalificeerd. Het RIVM is bezig om de ZZS-lijst te actualiseren.
“Samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werken we al jaren aan het verscherpen van de regels voor PFAS-uitstoot”, zegt provinciebestuurder Frederik Zevenbergen (Vergunningverlening). “We waren bezig om potentieel Zeer Zorgwekkende Stoffen uit voorzorg te kunnen behandelen als Zeer Zorgwekkende Stoffen. Nu zijn alle genoemde PFAS-stoffen ZZS waardoor alle bijbehorende eisen hiervoor gelden. Dat is een duidelijke stap vooruit en daar zijn we heel blij mee.”
Tegelijk waarschuwt de provincie voor te hoge verwachtingen. “Dit biedt extra mogelijkheden om de PFAS-uitstoot te beperken, maar het maakt nog geen einde aan de uitstoot ervan in Zuid-Holland. Fabrikanten zijn verplicht om de uitstoot zoveel mogelijk te verminderen. De discussie over wat dan de beste beschikbare technieken zijn om dit te bereiken en of deze haalbaar zijn, blijft bestaan”, zegt provinciebestuurder Meindert Stolk (Toezicht en Handhaving).
De laatste jaren heeft Zuid-Holland de vergunningsruimte voor uitstoot van de fabriek Chemours in Dordrecht in stappen afgebouwd: de uitstoot van de PFAS-stof HFPO-DA is bijvoorbeeld gedaald van 6400 kg in 2013 naar 2 kg in 2022.
PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen) zijn een groep van meer dan 10.000 chemische stoffen die producten water- en vetafstotend kunnen maken. Deze stoffen breken niet of nauwelijks af in ons lichaam en in de natuur. Bij een te hoge of langdurige blootstelling aan PFAS kunnen verschillende risico’s voor de gezondheid ontstaan.