Snel mobiel internet - 5G en Antennebeleid

Antennebeleid

De nieuwe Telecomwet van 2021 verplicht gemeenten om technisch geschikte publieke infrastructuur beschikbaar te stellen voor plaatsing van antenne- en opstelpunten. VNG en mobiele netwerkoperators zoals KPN en T-Mobile hebben daarvoor het Antenneconvenant opgesteld. Gemeenten worden aangeraden om binnen de wettelijke kaders beleidskeuzes te maken over plaatsing van antennes en het proces van antenneplaatsing vast te leggen.

Antennebeleid maakt inzichtelijk:

• wat binnen de gemeente is toegestaan bij de plaatsing van antennes
• aan welke regelgeving moet worden voldaan
• hoe benodigde aanvragen en vergunningen behandeld moeten worden.

Een transparant en eenduidig antennebeleid schept duidelijkheid voor telecomoperators, bedrijven en bewoners. En dat versoepelt de aanleg van 5G.

De 23 gemeenten van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag hebben 15 gezamenlijke uitgangspunten afgesproken. Ze zijn gebaseerd op het antennebeleid van gemeente Rotterdam, Deze uitgangspunten zijn geen bindende afspraken, maar adviezen. Elke gemeente probeert zoveel mogelijk deze richtlijnen te volgen bij het opstellen van hun eigen gemeentelijke antennebeleid. Zo worden antennes voor 5G zorgvuldig en met zo min mogelijk impact op de openbare ruimte geplaatst.

Het advies aan andere gemeenten is om zoveel mogelijk deze uitgangspunten te volgen en via het regionale netwerk Digitale Connectiviteit op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen.

Uitgangspunten Antennebeleid

Uitgangspunten Antennebeleid Metropoolregio Rotterdam Den Haag vastgesteld door de bestuurscommissie MRDH (d.d. 2 juni 2021):

• Er moet steeds worden gestreefd naar maximale site-sharing (het delen van antenne-opstelpunten);
• De plaatsing op bestaande antennemasten of andere bestaande bouwwerken zoals hoogspanningsmasten, lichtmasten en verkeersportalen heeft nadrukkelijk de voorkeur;
• Er moet zoveel mogelijk worden aangesloten bij bestaande bebouwing of elementen;
• Voor het aanbrengen van installaties nabij bestaande masten en reclamezuilen gelden dezelfde beoordelingscriteria als voor de vormgevende aspecten van gebouwen;
• Het ter beoordeling voor te leggen materiaal dient een volledig inzichtelijk beeld te geven van de beoogde installatie in zijn omgeving, compleet met toebehorende infrastructuur en dient in openbaar gebied te voldoen aan de gemeentelijke richtlijnen (stijl);
• Plaatsing zoveel mogelijk uit het zicht;
• De installaties dienen zoveel mogelijk te worden geïntegreerd in de architectuur en/of de omgeving;
• De installaties mogen geen afbreuk doen aan de visuele kwaliteit van een gebouw en de omgeving;
• Specifieke architectonische kenmerken mogen niet aangetast worden;
• Bij in aanmerking komende nieuwbouw dient rekening te worden gehouden met de integratie van de installatie;
• Een goede vormgeving van installaties en montage- en bevestigingsmethodieken kan de integratie in de omgeving en acceptatie vergemakkelijken;
• De antenne-installaties, alsmede de bijbehorende technische installaties en de bedrading moeten door middel van zorgvuldige materiaal- en kleurkeuze in de omgeving ingepast worden en te voldoen aan alle wettelijke technische als veiligheidsvoorschriften;
• In alle gevallen moet er een melding gedaan worden van de plaatsing of verwijdering van antennes bij de gemeente. Dit kan voor een individuele antenne of voor meerdere antennes in één keer. Dit sluit aan bij de procedure zoals in het Antenneconvenant beschreven, waarin gemeente via het delen van een plaatsingsplan op de hoogte zijn van de plaatsing van nieuwe antennes of het verwijderen van antennes. Daarbij bestaat de mogelijkheid om een plaatsingsplangesprek aan te vragen wanneer vanuit één van de partijen behoefte aan is;
• Bij plaatsing dient gestreefd te worden naar een zo klein mogelijke impact op de ondergrond. Aansluitingen op ondergrondse infra moet plaatsvinden door zo weinig mogelijk ruimtebeslag in die ondergrond en zo weinig mogelijk graafwerkzaamheden. Daarmee beperk je ook de overlast voor de omgeving;
• Exploitanten moeten op verzoek telecomkabels delen die in openbare grond liggen.

Gemeenten wordt nadrukkelijk geadviseerd om informatieverstrekking en participatie een plek te geven in het gemeentelijke antennebeleid en daarbij Paragraaf 6.1 van het Rotterdamse antennebeleid te volgen.

Stappenplan Antennebeleid

De Connectiviteit Brigade heeft een stappenplan opgesteld voor het op- en vaststellen van antennebeleid in uw gemeente. Dit plan bestaat uit 5 stappen:

1. Wie is er nodig?

Stel iemand aan die hoofdverantwoordelijk is voor antennebeleid. Bij het opstellen van antennebeleid is afstemming met de volgende beleidsthema’s nodig: ondergrond, vergunningverlening, economie, (stedelijk) beheer, ruimtelijke ordening, juridische en gemeentelijk vastgoed.

Omdat het een uitvoerend en beschrijvend beleid is, kan antennebeleid worden vastgesteld door het college van B&W. Agenderen in de raad, of raadscommissies, kan wenselijk zijn als het onderwerp hier speelt.

2. Communicatie

Gemeenten krijgen veel vragen van bewoners, ondernemers en lokale politici over 5G. Veel vragen over zaken zoals stralingsnormen, volksgezondheid, cyber security, fake news, antennes en bevoegdheden zijn al beantwoord. Daarom adviseren wij gemeenten als eerste om een lijst met veelgestelde vragen op te stellen of door te verwijzen naar de de veelgestelde vragen over 5G van de MRDH of de gemeente Rotterdam.

Dit biedt duidelijkheid en kan voorkomen dat sommige discussies onnodig opnieuw oplaaien. Deze antwoorden helpen ook bij het opstellen van de beleidskaders. Aanvullende informatie is te vinden via antennebureau en overalsnelinternet.nl. Ook heeft de Connectiviteit Brigade veel ervaring en kennis over de afhandeling van vragen van inwoners en raadsmoties. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de brigade.

3. Beleidskaders

Niet alleen op gemeentelijk niveau, maar ook op nationaal- en Europees niveau gelden er diverse en regels die van toepassing zijn bij de plaatsing van antenne installaties.

Stappen 3a t/m 3d zijn gevolgd bij het opstellen van het antennebeleid van gemeente Rotterdam. Dit antennebeleid kan daarom als model gebruikt worden om deze stappen sneller te doorlopen.

Bekijk de voorbeeldnota van het antennebureau om te zien welke wettelijke kaders al bepaald zijn.

Bepaal wat deze kaders betekenen voor uw gemeente, en of de interne organisatie hier al goed op is voorbereid.

Er is beperkte beleidsvrijheid voor voorwaarden die specifiek van toepassing zijn op de eigen gemeente. Bekijk nogmaals kritisch wat er al Europees en landelijk is vastgelegd.

Gemeenten worden geadviseerd om aanvullend op wet- en regelgeving antennebeleid te maken, met daarin de randvoorwaarden het proces van antenneplaatsing. Hieronder wordt verder uitgelegd wat di betekent.

4. Antennebeleid

Stel antennebeleid op om duidelijk te maken wat toegestaan is ten aanzien van de plaatsing van antennes.

Stappen 4a t/m 4d zijn gevolgd bij het opstellen van het antennebeleid van Rotterdam. Het antennebeleid van Rotterdam kan daarom als model gebruikt worden om deze stappen sneller te doorlopen.

Benoem aan welke regelgeving antennes moeten voldoen en hoe de benodigde aanvragen en vergunningen aangevraagd moeten worden.

Verwijs naar instanties die bepaalde bevoegdheden hebben, bijvoorbeeld over stralingsnormen, het bijhouden van waar antennes staan etc.

Benoem ook waar een gemeente géén bevoegdheid over heeft. Zo mag een gemeente antennes niet zomaar weigeren, en zijn antennes lager dan 5 meter vergunningsvrij.

Voor alle bovenstaande stappen kan de voorbeeldnota antenne beleid Rotterdam < https://rotterdam.raadsinformatie.nl/modules/1/ingekomen%20stukken/635554 > gebruikt worden.

5. Vergunningenproces en standaardovereenkomsten

Om het antennebeleid ten uitvoering te brengen zal een gemeente een duidelijk vergunningsproces moeten opzetten. Vaak hebben gemeente hier al ervaring mee vanwege de vergunningsverlening van eerdere generaties mobiele telecommunicatie antennes. Daarnaast is het raadzaam om op gemeentelijke assets een juridische standaardovereenkomst te maken voor antenneplaatsing. Hierin worden zaken als gedeeld gebruik, kosten en afhandeling van schade vastgelegd.