Thema 4: Verbeterde biodiversiteit, waterkwaliteit en verduurzaming van gietwatervoorziening
Biodiversiteit
Wereldwijd zijn de achteruitgang van biodiversiteit, waterkwantiteit en waterkwaliteit een punt van zorg. In een steeds verder veranderende omgeving komen alle ecologische systemen meer en meer onder druk te staan. Zo ook in Zuid-Holland. Gelukkig zijn er in glastuinbouwgebieden terreinen (braakliggend land, wegbermen, ruimte om de kas) beschikbaar die kunnen worden ingezet voor bijvoorbeeld biodiversiteitsherstel.
Waterkwaliteit
Daarnaast is schoon, gezond en levend water in sloten, vaarten en kanalen belangrijk voor de leefomgeving en de biodiversiteit. Schoon water is bovendien de basis voor onze drinkwater- en voedselvoorziening en belangrijk voor de economie.
In gebieden die gekenmerkt worden door de aanwezigheid van glastuinbouw, zoals het beheergebied van het Hoogheemraadschap Delfland, is te zien dat (glas-)tuinbouwbedrijven grote invloed hebben op de waterkwaliteit.
Ook wordt de beschikbaarheid van goed gietwater steeds minder vanzelfsprekend, wat betekent dat bedrijven de watervoorziening voor de toekomst nu al moeten regelen. Meerdere instanties zijn de afgelopen jaren bezig geweest met het (door-)ontwikkelen van dashboards op deze thema’s. Ook binnen de provincie is er gewerkt aan monitoring, denk bijvoorbeeld aan de monitor Leefomgeving.
Dashboard waterkwaliteit
Voor de eerste nulmeting van de Tuinbouwmonitor is gebruik gemaakt van het dashboard van het Hoogheemraadschap van Delfland. Het Hoogheemraadschap monitort jaarlijks de kwaliteit van het water in hun gebied.
Een van de indicatoren is de aanwezigheid van nutriënten in het water. De belangrijkste nutriënten zijn fosfor en stikstof, waarbij de glastuinbouw als belangrijke bron geldt. Ondanks dat (nagenoeg) alle glastuinbouw in Delfland aangesloten is op riolering, komt er door bewuste of onbewuste lozing veel stikstof en fosfor in het water terecht.
Uit metingen van januari 2024 blijkt dat:
- de norm voor fosfaat 4813 keer, uit 10.433 metingen overschreden wordt.
- de norm voor stikstof 8216 keer, uit 10.507 metingen overschreven wordt.
Dit toont aan dat er in een gebied dat gekenmerkt is door veel (glas-)tuinbouw, nog te vaak normen overschreden worden en dat een deel hiervan terug te leiden is naar de aanwezigheid van (glas-)tuinbouw.
Ook de normen voor gewasbeschermingsmiddelen worden in Delfland nog te vaak overschreden. Hier is wel een trend zichtbaar waarbij de inspanningen om deze stoffen terug te dringen effect hebben. Er zijn echter nog steeds te veel stoffen in het water aanwezig om van een gezond ecosysteem te kunnen spreken.
Monitor leefomgeving
Eerder heeft de provincie Zuid-Holland de monitor Leefomgeving opgezet. Deze monitor geeft inzicht in de staat van Zuid-Holland aan de hand van een groot aantal indicatoren. Hierin zijn ook indicatoren opgenomen die iets zeggen over soortenontwikkeling en biodiversiteit.