Kennisplatform Recreatie, Toerisme, Landschap en Sport

Regeneratief toerisme is inmiddels een veel besproken onderwerp in de toeristische sector. Omdat er nog veel onbekend is over regeneratief toerisme vraagt het onderwerp om meer uitwerking. Wat betekent het om toerisme op een regeneratieve manier te ontwikkelen? Welke stappen kunnen er genomen worden om tot regeneratief toerisme te komen en welke rol kan een partij als de Provincie Zuid-Holland hierin hebben?

Om duidelijkheid te scheppen voor alle betrokken partijen gaat dit rapport in op de vraag wat regeneratief toerisme precies betekent, hoe dit ontwikkelt kan worden en welke kansen en uitdagingen er liggen. Omdat één van de grotere uitdagingen van de Provincie Zuid-Holland de transitie van het landelijk gebied is, wordt er ook specifiek ingegaan op de mogelijkheden die regeneratief toerisme biedt voor dit vraagstuk. Tot slot worden er ter inspiratie een aantal voorbeelden besproken van bestemmingen die al eerste stappen gemaakt hebben richting regeneratief toerisme.

Wil je dit onderzoek ontvangen? Neem contact op.

De Provincie Zuid-Holland wil graag een gedetailleerder inzicht krijgen in bezoekersstromen binnen de, al eerder onderzochte en vrij grote, (duin)gebieden van het NP Hollandse Duinen. Aan de hand van een pilot testten de Provincie Zuid-Holland, i.s.m. Nationaal Parken Hollandse Duinen, of mobiele data gebruikt kan worden als gegevensbron om de bezoekersintensiteit binnen een vrij groot (duin)gebied, zoals Meijendel en de aangrenzende stranden, inzichtelijk te maken. De pilot vond plaats van mei t/m oktober 2023.

We concluderen dat we m.b.v. mobiele data een gedetailleerder inzicht krijgen in bezoekersstromen en bezoekersintensiteit in het natuurgebied Meijendel en aangrenzende stranden dan tot nog toe bekend was. Er is meer inzicht verkregen in de spreiding van bezoekers binnen het gebied, in de spreiding van bezoekers in de tijd en in de herkomst van bezoekers. De resultaten m.b.t. de bezoekersintensiteit in Meijendel en aangrenzende stranden tonen onder andere aan dat de huidige zonering die de beheerder van Meijendel aanhoudt - namelijk een concentratie van bezoekers rond de Boerderij en het bezoekerscentrum om de rest van het natuurgebied te ontzien - naar behoren lijkt te werken.

Het pilotonderzoek toont dat de bezoekersintensiteit in natuur- en recreatiegebieden gemeten kan worden aan de hand van mobiele data. Het in beeld brengen van de bezoekersintensiteit en het waar en wanneer bezoekers zich ophouden in de verschillende gebieden binnen het NP Hollandse Duinen is waardevol, omdat het aantal bezoekers naar verwachting zal toenemen door een groeiend aantal inwoners in de nabije omgeving van NP Hollandse Duinen en een toename aan toeristen. Beter inzicht in de bezoekintensiteit geeft een indicatie of het nodig is om te sturen in bezoekersstromen en door monitoring kan de effectiviteit van eventuele maatregelen worden gevolgd.

Wil je dit onderzoek ontvangen? Neem contact met ons op.

Onder dit motto heeft de provincie Zuid-Holland een aanpak ontwikkeld voor toeristische kennisontwikkeling en monitoring Zuid-Holland. Kennis en inzichten over toerisme hebben als doel betere en gerichtere sturing in het toeristisch beleid te ondersteunen. Aandacht voor bewoners- beleving en -profijt In Nederland is in 2019 een landelijke visie gepresenteerd voor de duurzame ontwikkeling van de bestemming Nederland en de veranderende rol van toerisme: Perspectief 2030.

Duurzame ontwikkeling vraagt om een nieuwe aanpak die vertrekt vanuit het gezamenlijke belang van bezoekers, bedrijven en bewoners. Toerisme dient bij te dragen aan het welzijn en de welvaart van inwoners van Nederland, en is derhalve een middel in plaats van een doel op zich. In perspectief 2030 is de ambitie beschreven dat “iedere Nederlander profijt heeft van toerisme in 2030”. (Bron NBTC)

In de afgelopen jaren zijn veel studies uitgevoerd naar de perceptie en houding van bewoners in relatie tot toerisme. Denk aan onderzoek naar bewonersprofijt, steun voor toerisme en bewonersbetrokkenheid. Hoe bewoners aankijken tegen toerisme hangt onder andere af van de economische ontwikkeling van een gebied, de mate van toeristische ontwikkeling in een gebied en persoonlijke eigenschappen van bewoners. Duidelijke inzichten in de verschillende bewonersdoelgroepen, en daarbij hun ervaring en attitude ten opzichte van toerisme, zullen bijdragen aan besluitvorming, door middel van specifieke communicatie, over de ontwikkeling van toerisme, het minimaliseren van negatieve effecten en op den duur wellicht toerisme vanuit een positiever perspectief kunnen benaderen.

De bewoner wordt inmiddels (in theorie en praktijk) gezien als de belangrijkste stakeholder bij de ontwikkeling van duurzaam toerisme niet alleen in stedelijke omgevingen, maar steeds meer ook op plekken op het platteland of langs de kust. Dit onderzoek zal de zes BSR-woonleefstijlen gebruiken om verschillen in houdingen ten opzichte van toerisme te segmenteren en persona’s te ontwikkelen.

Wil je dit onderzoek ontvangen? Neem contact op.

De provincie Zuid-Holland realiseert jaarlijks circa 13,7 miljoen persoonsovernachtingen in het verblijfstoerisme (2022). Daarmee is Zuid- Holland de derde toeristische provincie na Noord-Holland en Gelderland.

Het aantal overnachtingen is vergelijkbaar met toeristische provincies als Zeeland en Limburg (bron: CBS). De laatste jaren is er meer provinciaal-bestuurlijke aandacht voor dit onderwerp. O.a. vanwege de relatie met (permanente) bewoning en veiligheid. De provincie overweegt daarom een meer regisserende rol aan te nemen ten aanzien van ontwikkelingen op het gebied van verblijfsrecreatie. Ginder stelde in 2018 hiertoe een eerste agenderende marktverkenning op (toen nog onder de naam ZKA Leisure Consultants), met als doel meer zicht te krijgen op de verblijfsrecreatiemarkt en de opgaven die daar spelen.

Deze marktverkenning vormde de basis voor agendering van het onderwerp binnen de provincie en voor het gesprek met de regio over vraagstukken die spelen zoals vaste bewoning op recreatieparken. In de afgelopen jaren hebben ontwikkelingen als de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne een grote impact op de toeristische sector gehad. Sommige verblijfsaccommodaties floreerden, terwijl anderen achterbleven.

In de bestuurlijke aandacht hiervoor speelt o.a. een discussie over omzetten van ‘’verblijfsrecreatiewoningen naar gewone woningen’’ en welke effecten dit met zich mee brengt. De provincie Zuid-Holland wenst de marktverkenning te actualiseren en actueel te blijven monitoren, daarom zal de verkenning om het jaar worden uitgevoerd (in lichte vorm). Om deze reden is het voorliggende onderzoek uitgevoerd. Met het onderzoek is de relatie tussen vraag en aanbod in kaart gebracht. Vanuit dit inzicht zijn handelingsopties voor de provincie opgesteld om beter en integraal te kunnen sturen (vanuit ruimte, economie, sociaal en veiligheid) op de vitaliteit en kwaliteit van het toeristisch-recreatieve verblijfsproduct in Zuid-Holland.

Wil je dit onderzoek ontvangen? Neem contact met ons op.

De voorliggende rapportage betreft een actuele marktanalyse van vraag en aanbod rondom Airbnb in de provincie Zuid-Holland. Separaat zijn factsheets (PDF) opgeleverd op schaalniveau van elke gemeente in Zuid-Holland. Samen met de regiomonitor zorgen deze factsheets voor actuele feiten en cijfers, op basis waarvan goed onderbouwd beleid kan worden opgesteld. De analyse moet tevens een beter beeld bieden van de impact van particuliere vakantieverhuur op de woningmarkt in Zuid-Holland.

Context

De opkomst van de particuliere vakantieverhuur heeft bredere sociaal-economische gevolgen: het brengt kansen met zich mee om bezoekers kennis te laten maken met wat Nederland te bieden heeft en kan daarmee een economische impuls geven aan deze gebieden. Tegelijk kan het ook negatieve effecten hebben op de leefomgeving en sociale samenhang, kan het voor overlast zorgen voor omwonenden en kan het bijdragen aan een afname van de beschikbare woningvoorraad. Omdat er lokaal grote verschillen bestaan tussen hoe de markt van Airbnb functioneert, is het wenselijk om eerst inzicht te hebben in aanbod en vraag rondom particuliere verhuur, voordat een gemeente beleid gaat voorbereiden. Het komt namelijk voor dat er in gemeenten nauwelijks aanbieders zijn en dan is beleid mogelijk geen effectieve optie. Verder kan het zijn dat er nauwelijks woningen worden onttrokken uit de lokale woonvoorraad voor Airbnb, zodat het conflicterend belang niet manifest is. In sommige gevallen vervult Airbnb een hiaat in de verblijfsmarkt, omdat er bijvoorbeeld lokaal geen hotel is. Andere gemeenten zien Airbnb als een charmante, kleinschalige aanvulling op het reguliere aanbod. De voorliggende regiomonitor en de bijbehorende factsheets geven een gedetailleerd inzicht in de ‘eigen aardigheden’ van de lokale markt van particuliere vakantieverhuur. Deze deels tegenstrijdige effecten maken Airbnb een veelbesproken thema in de media en politiek. Met de sinds 2021 beschikbare wetgeving kunnen gemeenten voor het eerst effectief bijdragen aan een eerlijker speelveld tussen de reguliere hotelbranche en de markt van particuliere verhuur (zie Hoofdstuk 1).

Aanpak

Het voorliggende onderzoek betreft maatanalyse van de lokale markten van Airbnb in de Zuid-Hollandse gemeenten op basis van de meest actuele datasets van AirDNA. Deze datasets zijn op basis van webscraping geanalyseerd. Airbnb is niet het enige platform dat woningen en kamers aanbiedt voor vakantieverhuur. Ook bedrijven als Booking.com, TripAvisor en Vrbo (voorheen bekend als HomeAway en onderdeel van de Expedia groep) bieden steeds meer particuliere kamers en woningen aan, waarvan een deel op meerdere platforms tegelijk actief is. Deze monitor gebruikt de term Airbnb als overkoepelende term voor de vakantieverhuur van kamers en woningen via dit type platforms. In Bijlage 1 is de methodiek uitgebreid onderbouwd.

Wil je dit onderzoek ontvangen? Neem contact met ons op.

Deze factsheets gaan over het begrip influencer marketing. Je leert in deze les de basisprincipes van influencer marketing incl. de kanalen waar influencers actief op zijn, met een zoom in op Instagram.

Wil je dit ontvangen? Neem contact met ons op.

Aard van het onderzoek:

Kenmerken vakanties / shortbreaks, Boekgedrag, Herkomstlanden, Profiel van buitenlandse vakantiegangers en bezoekgedrag, Bestedingen en waardering

Steekproefbron: Statistiek Logiesaccommodaties CBS, Onderzoek inkomend toerisme NBTC

Doelgroep: Nederlandse bevolking van 0 jaar en ouder

Doelstelling:

1. Aantal buitenlandse verblijfsgasten

2. Kenmerken vakanties en shortbreaks van buitenlanders: bezoek per kwartaal, vervoermiddel, accommodatie, verblijfsduur

3. Boekgedrag vakantie: boeken van vervoer en verblijf, periode tussen boeken en vertrek, boekingskanalen vakantieverblijf

4. Herkomstlanden en bezoekgedrag tijdens vakantie: belangrijkste herkomstlanden, meest populaire typen, meest ondernomen activiteiten, meest bezochte steden, belangrijkste vervoersmiddelen

5. Bestedingen en waardering vakantie: herkomstlanden, bestedingen, beoordeling en herbezoekintentie

6. Profiel buitenlandse vakantiegangers: geslacht, leeftijd, opleiding, herhaalbezoek en samenstelling reisgezelschap

Resultaat

Aantal bezoekers

• 13,9 miljoen buitenlandse verblijfsgasten in heel Nederland (2014)
• Waarvan 1,95 miljoen gasten in Zuid-Holland
• Waarvan de kust (650.000), Den Haag (ca. 400.000) en Rotterdam (ca. 450.000) de meeste bezoekers ontvangen

Kenmerken vakanties

• Bijna 80% komt tussen april en september
• 70% komt per auto, 20% per vliegtuig
• Gemiddelde verblijfsduur is 4,3 nachten

Herkomstland en bezoekgedrag

• Belangrijkste herkomstlanden: Duitsland (ca. 500.000), België (ca. 150.000) en Verenigd Koninkrijk (ca. 75.000)
• Populairste typen vakantie: kust (42%), steden (22%), cultuur (11%)
• Populairste activiteiten: stadswandeling (67%), bar (52%), winkelen (48%)
• Gemiddelde besteding per vakantie 512 euro p.p.

Wil je dit onderzoek ontvangen? Neem contact op.