Het Nederlandse luchtruim wordt beheerd door de Nederlandse staat. Het kabinet stelt de kaders vast voor de toekomstige ontwikkeling van de luchtvaart in Nederland. Hoewel nationale luchtvaart valt onder de bevoegdheid van het Rijk, dient de provincie ook de belangen van bewoners en bedrijven te behartigen en een rol bij het realiseren van een gezonde leefomgeving. Daarom is goede afstemming tussen Provincie, Rijk, de verschillende bestuurslagen en overlegorganen van groot belang.
Schiphol
De luchthaven Schiphol is de grootste Nederlandse luchthaven en een essentieel onderdeel van de Noord- en Zuid-Hollandse economie. Schiphol valt onder de verantwoordelijkheid van het Rijk.
De provincie behartigt de belangen van bewoners en bedrijven in de regio Schiphol.
- De provincie neemt zitting in de Bestuurlijke Regie Schiphol (BRS).
Via de BRS is de provincie ook nauw betrokken bij de NOVEX Regio Schiphol. NOVEX regio Schiphol | Schiphol | Luchtvaart in de toekomst - De provincie stuurt vooral via de ruimtelijke ordening.
Rotterdam the Hague Airport
Rotterdam the Hague Airport (RTHA) is in omvang de derde burgerluchthaven van Nederland. In de Wet Luchtvaart is RTHA aangewezen als een ‘luchthaven van nationale betekenis’. Het Rijk is bevoegd gezag en neemt alle beslissingen over de Luchthaven zoals luchthavenbesluiten.
De provincie heeft sterke belangen die spelen op het niveau van de regio. Provincie en de gemeenten rond de luchthaven werken samen in de Bestuurlijke Regiegroep RTHA (BRR), onder voorzitterschap van de provincie.
Rond de luchthaven spelen vele belangen, zoals van internationale bereikbaarheid, hinder, kwaliteit leefomgeving, werkgelegenheid en ruimtelijke ordening om er een aantal te noemen. Deze belangen spelen vaak op het niveau van de regio.
Luchtruimherziening
In de periode van 2023 – 2027 wordt het nationale luchtruim opnieuw ingedeeld. Naast een nieuwe aanpassing in de indeling van het huidige luchtruim dient het ministerie van Defensie ook over een meer passende militaire oefenruimte te beschikken. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het ministerie van Defensie zijn verantwoordelijk voor deze herindeling.
Het Nederlandse luchtruim wordt intensief gebruikt en het luchtverkeer is sterk gegroeid. Er ligt nu een noodzaak om het gebruik van het luchtruim te verduurzamen en te zorgen voor beperking van hinder op de grond.
De luchtruimherziening heeft de volgende doelen:
- Efficiënter gebruik en beheer van het luchtruim voor alle luchtruimgebruikers,
- Verduurzaming van het luchtruim zodat de impact van vliegen op het klimaat en hinder in de omgeving wordt beperkt, en verruiming van de (afhandeling) capaciteit en militaire missie effectiviteit.
De provincie Zuid-Holland is nauw betrokken bij het programma. Het Rijk is weliswaar verantwoordelijk voor de indeling van het luchtruim en neemt als bevoegd gezag besluiten over eventuele wijzigingen. De luchtruimherziening heeft echter niet alleen gevolgen voor de lucht, maar ook op de grond. Daar raakt de herziening aan de provinciale verantwoordelijkheden en bevoegdheden rondom natuur, veiligheid, economie en mobiliteit.
Een goede afstemming en overleg tussen het Rijk en provincies is een vereiste. Beide partijen adviseren elkaar en denken met elkaar mee vanuit een toekomstgerichte en integrale aanpak in structureel overleg.
Lees meer over laatste ontwikkelingen luchtruimherziening
Wet-, en regelgeving
De wet luchtvaart regelt onder meer de manier waarop met veiligheid rond luchthavens moet worden omgegaan. In de wet wordt een onderscheid gemaakt tussen luchthaven van regionale en nationale betekenis.
Nederland kent naast Schiphol 4 burgerluchthavens van nationale betekenis. Dit zijn de vliegvelden Eelde, Lelystad, Maastricht/Aachen en Rotterdam The Hague Airport. Er zijn ook 6 militaire vliegvelden waarvoor de rijksregels gelden, waaronder Eindhoven Airport.
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is het bevoegd gezag voor burgerluchthavens van nationale betekenis. De minister van Defensie is het bevoegd gezag voor beperkingen gebiedsactiviteiten bij militaire luchthavens.
De provincie is bevoegd gezag voor burgerluchthavens van regionale betekenis. De provincie kan hiervoor luchthavenbesluiten of luchthavenregelingen vaststellen en hierbij rekening houden met specifieke voorwaarden zoals bijvoorbeeld voor geluidsoverlast en externe veiligheid.
Participatie
Zowel landelijk als provinciaal is het van belang om diverse belanghebbenden te betrekken in besluitvorming rondom luchtvaart en de uitvoering van luchthavens. Vanuit de wet zijn er binnen een participatietraject verschillende stappen vastgelegd. Zo zijn er vaste momenten voor het indienen van officiële reacties op verschillende belangrijke onderdelen, bijvoorbeeld over een luchthavenbesluit. Deze reactie is omschreven als een zienswijze. Een zienswijze bevat informatie over bepaalde punten van de belanghebbenden en geeft een visie weer over het onderwerp.