- Onderwerp Installatie
- 4 september 2024
- Provinciehuis te Den Haag
Geachte leden van Provinciale en Gedeputeerde Staten, Excellenties, collega’s, burgemeesters, familie, vrienden en andere gasten,
Wat een overweldigende avond. Hartelijk dank daarvoor. Hier staat een trotse nieuwe commissaris van de Koning in Zuid-Holland, de provincie waarmee ik me zeer verbonden voel. Geboren in Rotterdam, opgegroeid in Mijnsheerenland in de Hoeksche Waard en gedurende de middelbare schooltijd opnieuw jn Rotterdam. En de afgelopen 7 jaar burgemeester en inwoner van Dordrecht en bovenal vader van drie in Zuid-Holland geboren kinderen: twee Dordtse schapenkoppen en een Rotterdammertje. Allereerst wil ik hier toch mijn gezin bedanken. Mijn lieve vrouw Mariëlle, en de kids: wow, wat een veerkracht en flexibiliteit toonden jullie met al deze veranderingen. Het is bizar, maar het is ons gelukt om deze week (meer specifiek gisteren en vandaag) verhuisd te zijn naar Den Haag, ons oude huis verkocht en opgeleverd, het nieuwe huis al aardig ingericht, kids naar nieuwe scholen en kinderdagverblijven. Het is eigenlijk ongelofelijk. Daarnaast wil ik ook mijn ouders, schoonouders, verdere familie en beste vrienden, die er altijd voor mij en ons zijn, bedanken. Verder wil ik de sprekers van vanavond grote dank toezeggen en hun woorden van harte tot me nemen en - grotendeels - onderschrijven.
Dank ook aan de kinderburgemeesters. In Dordrecht heb ik mooie herinneringen gemaakt samen met alle kinderburgemeesters. Ik hoop jullie ook vaak in de hele provincie te ontmoeten! Ook wil ik op deze plek nog enorme waardering uitspreken voor Jaap Smit, mijn gewaardeerde voorganger. Hilgen en hij genieten van een welverdiende vakantie momenteel, maar de afgelopen weken heeft Jaap de nodige tijd gestoken in een nette overdracht.
De afgelopen ruim zeven jaar heb ik Jaap leren kennen als een zeer loyale en toegewijde commissaris en daarvoor past niets dan lof. Laten we nog eenmaal voor hem applaudisseren.
Bovendien leerde ik als burgemeester van Dordrecht van mijn voorganger (en inmiddels collega CdK) Arno Brok, dat niemand zo goed is als je voorganger én je opvolger. Dat geldt duidelijk voor Jaap en ook ben ik razend nieuwsgierig naar wie me ooit zal opvolgen in deze prachtige functie. Maar daarover hopelijk pas meer over lange tijd. Ook wil ik graag alle Dordtse raads- en collegeleden bedanken voor de fantastische samenwerking de afgelopen 7 jaar. Ik heb daar zeer van genoten. Zo ook van het feit dat een aantal van jullie hier vanavond is om deze transfer van dichtbij mee te maken. Pas goed op Hollands oudste stad. Ik blijf dat van een afstandje ook doen!
Tot slot wil ik graag grote dank uitspreken aan de vertrouwenscommissie van Zuid-Holland voor het mooie sollicitatieproces en de boeiende gesprekken én aan de gehele Staten voor het in mij gestelde vertrouwen door middel van een stemming met een wat mij betreft alleszins acceptabele uitkomst. Graag leer ik de leden van Provinciale en Gedeputeerde Staten snel beter kennen, zodat onze samenwerking de komende jaren optimaal kan zijn. Want alleen samen kunnen we onze kansrijke, maar op sommige vlakken ook kwetsbare provincie vooruit helpen!
Ik zal er in elk geval alles aan doen om het vertrouwen en de uitkomst van de genoemde procedure waar te maken. Uiteraard alles ten behoeve van onze prachtige provincie Zuid-Holland. Een provincie die zich kenmerkt door veel en schitterende natuur, geweldige en historische steden, prachtige dorpen, veel water, een uniek havengebied, een bijzonder cultuurlandschap en een zeer breed scala aan bedrijven en clusters daarvan. Een provincie met bijna 4 miljoen unieke inwoners die zich veelal primair verbonden voelen met hun eigen gemeente of regio.
En een provincie die bovenal veel hoop, liefde, aandacht en verbinding nodig heeft. Nu is verbinding een modewoord dat zo langzamerhand wellicht wat uitgehold en afgezaagd is. Desalniettemin geloof ik er zeer in en is verbinding momenteel wellicht harder nodig dan ooit.
Ik las laatst een mooie column over verbinden en zal er een stukje uit voordragen: “De link met het kantklossen is snel gemaakt, want tijdens het kantklossen doe ik niets anders dan verbinden. Ik ben voortdurend draden aan het verbinden met elkaar, op verschillende manieren. Er is niet één draad die de boventoon voert, ze zijn allemaal even belangrijk en nodig. Elke draad komt al verbindend op de juiste plek terecht. Tezamen maken al deze dunne kwetsbare draden een kunstwerkje dat sterk en prachtig is. De variatie in het eindproduct is enorm, maar de basis is altijd hetzelfde: elke draad draait of kruist met een andere draad. Dat is wat houvast geeft. Vasthouden en niet loslaten. Het resultaat is een sterk en duurzaam (net)werk. De basis van dat netwerk is verbinden: draaien (samen werken) en kruisen (gelijkwaardigheid). De kleur van de draad is de eigenheid die je meeneemt in de verbinding. De kunst is om jezelf te zien als een draadje dat pas tot grote dingen in staat is, als het de verbinding met andere draden aangaat. Als de verbinding eenmaal tot stand is gebracht, is het de kunst om op je plek te blijven en daarmee blijvend een stukje eigenheid op te geven. Echter, de ervaring om onderdeel uit te maken van een prachtig, krachtig netwerk geeft gezamenlijke trots en passie en is de motivatie om het verbinden vol te houden!”
Dames en heren, deze metafoor over verbinding is natuurlijk ragfijn waar. Verbondenheid en verbinding mogen veelgebruikte modewoorden zijn, maar dat is niet voor niks en kennelijk is het al heel lang mode. Zo was, ondanks de nodige donkere kanten, ook het Romeinse Rijk gebaseerd op het leggen van infrastructurele verbindingen over wegen en water en ook de bijbel staat vol met teksten over verbinding en verbondenheid. En waar mensen zijn, is altijd verbinding. Mens zijn, betekent immers dat je verbinding aangaat. Dat je elkaar echt ziet, respecteert, naar elkaar luistert en het beste in elkaar naar boven haalt.
Verbinding is inherent verbonden met mens zijn in onze samenleving. Een samenleving in een tijdgewricht waar ik me toch met grote regelmaat zorgen over maak, ondanks dat ik niet erg zorgelijk ben aangelegd. Een tijdsgewricht waarin politici, bestuurders en de door hen bestuurde overheden steeds sneller in de val trappen zich op het eigen territorium terug te trekken. In de eigen schulp. Te vaak luiken dichttrekken. De blik naar binnen en uitstralen dat het eigen hachje voorop stellen de beste remedie is. Een tijdsgewricht waarin teveel mensen hun eigen feiten erop nahouden, waarin vertrouwen soms ver te zoeken is en wantrouwen steeds vaker de basis is. Een tijdsgewricht waarin iedereen zijn of haar rechten tamelijk goed lijkt te kennen. Maar te veel mensen juist de plichten of het nemen van verantwoordelijkheid te vaak veronachtzamen. Waar onder te veel jongeren tolerantie voor andersdenkenden, andere geaardheid of ander gedrag afneemt.
Een tijdsgewricht waarin een miljoen inwoners de overheid niet meer beschouwen als van hen en het maatschappelijk ongenoegen steeds groter lijkt, al dan niet terecht. Ja, ook onterecht, want: o, o, o, wat kunnen we met elkaar verwend gedrag vertonen en de ogen sluiten voor hoe goed we het hier eigenlijk hebben. Een tijdsgewricht waarin het soms nog wel normaal is om je buurman te bedanken als die - mede voor jou - een buurtbbq organiseert, maar waarin het ook normaal is geworden om een lokale politicus te bedreigen als die - mede voor jou - een onwelgevallige beslissing neemt. Een periode waarin mensen vaker tegenover elkaar komen te staan. En waarin polarisatie of erger op de loer liggen.
De politiek, dames en heren, kan polarisatie aanwakkeren of temperen. Als voorbeeld dienen voor de samenleving. Op de bal spelen en niet op de man. Er zijn in de hele wereld steeds meer mensen aan de macht die het niet kunnen opbrengen om te zeggen dat ze het inhoudelijk oneens zijn met een ander, maar die ander wel openlijk respecteren.
En als dit gedrag al aan de top wordt vertoond, dan is dat een levensbedreigend gif voor onze hele samenleving. Ruzie, verval, teloorgang, onveiligheid, malaise of erger zijn het gevolg. En we doen het helemaal zelf.
Zojuist sprak ik even over jongeren; veel jongeren zijn enorm goed bezig. We kunnen het niet laten gebeuren dat de gevolgen van ons gedrag, van onze keuzes, van de vergrijzing, van de arbeidsmarkttekorten en van de achterblijvende woningbouw op hun schouders terecht komen. We hebben de plicht hen een hoopvolle toekomst te bieden. Juist nu is het de overheid die zich heeft te bewijzen. Op alle niveaus. Als verbindend, als dienstbaar, als menselijk. Juist nu is het van belang dat overheden niet naar binnen keren, of het nu op internationaal, nationaal, provinciaal of lokaal niveau is. En juist nu kunnen we dus het verschil maken. De Rijksoverheid voorop. En natuurlijk lokaal. Waar burgemeesters, wethouders en raadsleden dichtbij hun inwoners juist het menselijk gezicht van de overheid kunnen vormen. En de provincie: niet als afstandelijk van mensen, maar als cruciaal bindmiddel tussen alles wat lokaal en landelijk is.
Dames en heren, vanwaar dit alles? Omdat ik me er de komende jaren hard voor zal maken dat dit is waar de provincie Zuid-Holland voor staat. En dat ik bestuurders en politici die voor of binnen onze provinciegrenzen actief zijn daarbij graag ondersteun en zal helpen en beschermen. Dat ik daarop ook zal letten als het om de selectie van nieuwe lokale boegbeelden gaat. En dat ik ervoor zal waken dat de provincie dienstbaar is richting gemeenten en regio’s die goed bezig zijn. Dat we goede energie belonen en aanmoedigen. En dat ik spelers binnen onze Rijksoverheid erop zal aanspreken als de verbinding ontbreekt.
Dienaren van de Rijksoverheid: ook zult u van me horen als het belang van Zuid-Holland in het geding is. Alle twaalf provincies zijn ontzettend belangrijk voor ons land. Elke regio telt, zogezegd. Maar het belang van Zuid-Holland kan niet worden onderschat.
Als iedere Nederlander even belangrijk is, herinner ik een ieder er graag aan dat hier bijna vier miljoen van hen wonen, dat hier het meest verstedelijkte gebied van ons land ligt, ook met grote achterstanden en dat hier veel inwoners wonen die zich niet herkennen in wat er gebeurt of zich niet eens realiseren wat er allemaal gebeurt. Tegelijkertijd wordt hier een kwart van ons BBP verdiend, zit hier een kwart van het nationaal arbeidspotentieel en bevindt zich hier een rijke schakering aan bedrijven en economische clusters: de motor van onze nationale economie. Hier liggen grote infrastructurele en economische opgaven. Onze provincie kent maar liefst 89.000 vacatures, waarvan de helft in de techniek. We zullen dus vooral ons menselijk kapitaal moeten koesteren. En vergeet ook niet de immense woningbouwopgave en de rol van de Zuid-Hollandse waterkeringen, waterwegen, natuur- en klimaatopgaven. Kortom: een joekel van een provincie met enorme opgaven en kwetsbaarheden en minstens evenzoveel kansen om bij te dragen aan nationale en internationale welvaart, aan groei en bloei, aan een hoopvolle toekomst.
Alles in verbinding. Met andere overheden, met onderwijsinstellingen, bedrijfsleven en met onze inwoners. Dames en heren, tot slot nog even terug naar de metafoor: laten we samen flink gaan kantklossen. Met mooie stevige en kleurrijke draden die we samenwerkend draaien en gelijkwaardig kruisen. Ik heb er ontzettend veel zin in. Na twaalf jaar burgemeesterschap zou ik bijna zeggen: ik ben ontketend; ik kijk enorm uit naar onze samenwerking en ik hoop u ook.
Dank voor uw aandacht en tot snel ziens, ergens in de mooiste provincie van ons land!